U okviru tehničkih aktivnosti EMPIR projekta 17RT01 DOSEtrace ˝Research capabilities for radiation protection dosimeters˝ (Istraživačke mogućnosti za dozimetre iz zaštite od zračenja), laboratorija za radijaciona mjerenja Instituta za nuklearne nauke „Vinča“ i laboratorija za jonizujuće zračenje Instituta za mjeriteljstvo sprovele su 2021. godine istraživanje na temu uticaja spektra referentnih radijacionih polja na kalibraciju dozimetara koji se koriste u oblasti zaštitе od zračenja. Rezultati međulaboratorijskog poređenja za dozimetre različitog kvaliteta koji su kalibrisani u referentnim uslovima u snopovima 137Cs i N-serije rendgenskog zračenja predstavljeni su u radu „Poređenje kalibracionih faktora za operativne dozimetre“, objavljenom u naučnom časopisu Nuclear Technology & Radiation Protection (https://ntrp.vinca.rs/2022_2/Zivanovic2022_2.html).

Cilj ovog rada bio je da se istraži opravdanost korišćenja operativnih dozimetara u zvaničnim interkomparacijama, kao i da se ispita da li su kalibracioni faktori za operativne dozimetre u različitim kalibracionim laboratorijama uporedivi u okviru mjerne nesigurnosti.

Na osnovu rezultata interkomaracije, zaključuje se da su isti prihvatljivi za elektronski personalni dozimetar visokog kvaliteta u svim radijacionim kvalitetima, te da su takvi dozimetri pogodni za korišćenje kao transfer instrumenti. S druge strane, rezultati ostvareni sa dozimetrima niskog kvaliteta, u većini slučajeva, bili su neprihvatljivi. U ovom radu, pod dozimetrima visokog kvaliteta podrazumijevaju se oni koji zadovoljavaju zahtjeve relevantnog IEC standarda u zavisnosti od tipa ispitivanog mjerila, dok se pod dozimetrima niskog kvaliteta podrazumijevaju oni koji date standardizovane uslove ne zadovoljavaju.

Rezultati ostvareni sa dozimetrima niskog kvaliteta često su bili neprihvatljivi s razlogom, jer dozimetri ove klase imaju lošu energetsku zavisnost, lošu stabilnost ili oboje. Mjerila ovog tipa nepouzdana su čak i u dobro definisanim laboratorijskim uslovima i njihovo korišćenje u rutinskim mjerenjima može izazvati sumnju u zvanične podatke, prouzrokovati velike razlike u kalibracionim faktorima utvrđenim u različitim kalibracionim laboratorijama i, posljedično, imati implikacije na ispitivanje ili verifikaciju dozimetra. Takođe, ovaj problem često je prikriven jer se kalibracije i verifikacije predmetnih dozimetara vrše, uglavnom, samo u poljima gama zračenja izvora 137Cs u kojima su odstupanja i najmanja. Najveće razlike pronalaze se za polja niskoenergetskih x- zraka u kojima dolazi do značajnog povećanja osjetljivosti većine dozimetara.

Ovim istraživanjem, otvorena su dodatna pitanja koja se odnose na neke veoma važne podatke koji nedostaju u procesu operativnih dozimetrijskih mjerenja. Kao na primjer, ne postoji mnogo podataka o dugoročnoj stabilnosti dozimetara ove klase, potom postavlja se pitanje proračuna mjerne nesigurnosti za mjerenja u različitim scenarijima, uključujući poznate i nepoznate izvore zračenja, te druga slična pitanja koje je potrebno sistemski rješavati. Shodno navedenom, u budućnosti je planirana studija koja će se fokusirati na analizu pitanja koja su proizašla tokom ovog istraživanja.