IMBiH sa PTB-om, NPL-om, LNE-om, Imperial univerzitetom i Kembridž univerzitetom priprema razvoj kvantnog mjeriteljstva i Industrije 4.0

Institut za mjeriteljstvo Bosne i Hercegovine nastavlja svoje uspješno četverogodišnje učešće u različitim projektima u okviru Evropskog mjeriteljskog programa za inovacije i istraživanja - EMPIR (European Metrology Programme for Innovation and Research) sa tri nova projekta koja će biti podrška za razvoj Četvrte industrijske revolucije - Industrije 4.0 (Industry 4.0) i kvantnog mjeriteljstva (Quantum Metrology).

Projekat ''The Factory of the Future'' spada u grupu industrijskih projekata i ima za cilj da doprinese razvoju Industrije 4.0. Kroz projekat će biti razvijeni modeli za ekstrapolaciju mjerne nesigurnosti sa senzora poznatih mjeriteljskih karakteristika na ostale senzore u mreži istog tipa. Na ovaj način izvršiće se mjeriteljska karakterizacija cjelokupnog sistema što osigurava donošenje pravovremenih odluka u prihvatljivom vremenskom intervalu. Četvrta industrijska revolucija (Industrija 4.0) je strateški pristup za integraciju naprednih sistema kontrole baziranih na Internet tehnologiji koja omogućava komunikaciju između ljudi, mašina, proizvoda i složenih sistema. Industrija 4.0 definiše primjenu pametnih (SMART) tehnologija baziranih na virtuelno - fizičkim sistemima (Cyber Physical Systems). Navedeni projekat će biti koordiniran od strane PTB-a (Instituta za mjeriteljstvo Njemačke), a interni partneri na projektu su sljedeći nacionalni mjeriteljski institutu (NMI): NPL (Institut za mjeriteljstvo Velike Britanije), LNE (Institut za mjeriteljstvo Francuske), VSL (Institut za mjeriteljstvo Holandije), INRIM (Institut za mjeriteljstvo Italije), UME (Institut za mjeriteljstvo Turske), CEM (Institut za mjeriteljstvo Španije) i IMBiH (Institut za mjeriteljstvo Bosne i Hercegovine). Pored internih partnera na projektu, učešće su uzeli i eksterni partneri, i to: University Cambridge (CAM), University Strathclyde (STRATH), Technical university Ilmenau (TU-IL), i dr. IMBiH će u saradnji sa liderima ovog projekta PTB i NPL raditi na razvoju metoda za ekstrapolaciju mjerne nesigurnosti sa jednog kalibrisanog senzora na grupu senzora istog tipa u mreži.

Projekat ''Large-scale data analysis and computation for metrology'' spada u grupu fundamentalnih projekata i ima za cilj da doprinese razvoju kvantnog mjeriteljstva kroz analizu i obradu podataka različitim statističkim metodama i alatima koji su relevantni za obradu velikog broja podataka (Big Data). Ovaj projekat će biti koordiniran od strane PTB (Instituta za mjeriteljstvo Njemačke), a interni partneri na projektu su sljedeći nacionalni mjeriteljski instituti: NPL (Institut za mjeriteljstvo Velike Britanije), LNE (Institut za mjeriteljstvo Francuske) i IMBiH (Institut za mjeriteljstvo Bosne i Hercegovine). Pored internih partnera na projektu, učešće su uzeli eksterni partneri, i to: University Cambridge (CAM), Imperial College London (ICL), Technical university Dortmund (TU-DT), i dr. Projekat je podijeljen u četiri radna paketa, a lideri na ovim radnim paketima (WP) su: LNE (WP1), NPL (WP2), IMBiH (WP3) i PTB (WP4).

Projekat ''Advancing measurement uncertainty - Comprehensive examples for key international standards'' spada u grupu normativnih projekata koji ima za cilj da revidira postojeći Vodič o mjernoj nesigurnosti - GUM (Guide to the Expression Uncertainty in Measurement), i isti osvježi sa novim primjerima koji se odnose na statističku analizu i obradu velikih podataka (Big Data). Projekat će biti koordiniran od strane NPL (Institut za mjeriteljstvo Velike Britanije), a interni partneri na projektu su sljedeći nacionalni mjeriteljski instituti: PTB (Institut za mjeriteljstvo Njemačke), LNE (Institut za mjeriteljstvo Francuske), VSL (Institut za mjeriteljstvo Holandije) i IMBiH (Institut za mjeriteljstvo Bosne i Hercegovine). Na ovom projektu, IMBiH će raditi zajedno sa NPL i VSL na revidiranju postojećih primjera u vodiču, te izradi novih primjera koji će se baviti statističkom analizom velikih podataka (Big Data).

Takođe, bitno je napomenuti da su navedeni projekti predloženi od strane MATHMET centra (link: www.mathmet.org), te da postoji veliko interesovanje mjeriteljske zajednice za ove projekte. Za projekat ''The factory of the Future'' na sastanku partnera učešće je uzelo 30 zainteresovanih strana, a samo je jedna trećina ispunila uslove da bude dio konzorcija na ovom projektu.

Aktivnim učešćem na sva tri gore navedena projekta, IMBiH je dobio potvrdu ostalih učesnika da ima dovoljno kapaciteta za razvoj novih tehnologija, te potvrdio svoje mogućnosti da se uključi u najsavremenije evropske razvojne projekte od interesa ne samo za mjeriteljstvo. IMBiH je oblast primijenjene matematike u mjeriteljstvu prepoznao na samom početku, i zajedno sa ostala četiri NMI (PTB, NPL, LNE, RISE) uspostavio MATHMET platformu na nivou Evrope.